اول نوامبر 2023- ورزش بدنی به عنوان یک مداخله غیردارویی موثر برای بهبود کنترل قند خون در دیابت نوع 2 (T2DM) پیشنهاد می شود. تحقیقات جدیدی که درFrontiers in Endocrinology  منتشر شده است، پارامترهای ورزشی بهینه برای کنترل قند خون در این افراد را روشن کرده است.

شواهد به دست آمده از مرور سیستماتیک متون علمی از اثربخشی و ایمنی تمرینات بدنی به عنوان مداخلات غیردارویی برای کنترل قند خون حمایت می‌کند. این مرور سیستماتیک نشان داد که مداخلات تمرینی مقاومتی، هوازی و ترکیبی با کاهش قند خون ناشتا وHbA1c ، مرتبط است.

شیوع دیابت در سرتاسر جهان افزایش یافته است و برآوردها حاکی از افزایش تعداد مبتلایان به این بیماری از 536.6 میلیون بزرگسال در سال 2021 به 783.2 میلیون در سال 2045 است. دیابت نوع 2، یکی از علل اصلی سالهای زندگی با ناتوانی است. درمان آن به رژیم غذایی متعادل، ورزش بدنی و دارو نیاز دارد.

محققان برزیلی با هدف تعیین رابطه ی بین متغیرهای تمرین بدنی - شدت، فرکانس، نوع، حجم، مدت زمان و افزایش تدریجی آن - با کنترل قند خون در افراد مبتلا به دیابت نوع 2، این مطالعه را انجام دادند.

برای این منظور، محققان یک بررسی سریع و سیستماتیک از متون علمی بر روی پایگاه‌های دادهLILACS  و PubMed انجام دادند. معیارهای ورود با استفاده از استراتژیPICOT ، تعریف شد. مطالعات واجد شرایط باید تأثیر پارامترهای ورزشی را بر شاخص‌های کنترل قند خون، در درجه اول هموگلوبین گلیکوزیله(HbA1c) ارزیابی می‌کردند.

این مرور شامل کارآزمایی های بالینی تصادفی و غیرتصادفی بود. کیفیت روش شناختی هر مطالعه با استفاده از مقیاس PEDro مورد ارزیابی قرار گرفت.18 مطالعه معیارهای ورود را از 1188 مقاله شناسایی شده در ابتدا برآورده کردند و در این تجزیه و تحلیل شامل 1228 شرکت کننده مبتلا به T2DM گنجانده شدند. از این میان، 1086 نفر در گروه‌های تمرینات ورزشی و 412 نفر در گروه‌های بدون ورزش قرار داشتند. در بین مطالعات، 16 موردکارآزمایی بالینی تصادفی و 2 موردکارآزمایی بالینی غیرتصادفیبودند. محدوده سنی شرکت کنندگان از 43.1 و 68.9 سال و میانگین مدت مداخله 16.8 هفته بود.

محققان یافته های زیر را گزارش کردند:

· هشت مطالعه هیچ عارضه جانبی را در طول مداخله گزارش نکردند، چهار مطالعه برخی از عوارض جزئی (مانند کمردرد، تاندونیت، هیپوگلایسمی یا آسیب عضلانی) را گزارش کردند و شش مطالعه (33.3%) اطلاعاتی در مورد عوارض جانبی ارائه نکردند.

· چهار مقاله دارای ریسک بالای سوگیری با نمرات زیر 5 در مقیاس PEDro بودند.

· چهارده مقاله دارای کیفیت روش شناختی متوسط تا بالا، با نمرات ≥ 5 در مقیاس PEDro بودند.

· سطوحHbA1c در گزارش های وارد شده به جز دو مورد به طور معنی داری کاهش یافت. بهبودهای مشابهی در سطح HbA1c بعد از HIIT و تمرین ترکیبی، در مقایسه با تمرینات هوازی و مقاومتی مشاهده شد.

· تنها یک مطالعه تمرینات با شدت بالا و با شدت متوسط را مقایسه کرده بود که نشان داد که سطحHbA1c  در هر دو گروه کاهش یافته است، و این کاهش پس از تمرینات ورزشی با شدت بالا بیشتر بود.

· نتایج متفاوتی در رابطه با بهبود مشابه ایجاد شده در کنترل قند خون پس از HIIT و ورزش با شدت متوسط یا تمرین ترکیبی وجود داشت، در مقایسه با بهبودهایی که فقط پس از HIIT به دست آمد اما نه در تمرین هوازی با شدت متوسط.

· کاهش قابل توجهی در قند خون ناشتا پس از HIIT، تمرین هوازی با شدت متوسط، مقاومتی یا ترکیبی گزارش شد. کاهش مشابهی در قند خون ناشتا هنگام مقایسه ی تمرینات هوازی و مقاومتی گزارش شد.

· تمرین هوازی و تمرین قدرتی عضلانی به ترتیب با بهبود آمادگی قلبی تنفسی و آمادگی عضلانی همراه بودند.

محققان خاطرنشان کردند که تنوع پروتکل‌های مداخله ی تمرینات بدنی در مطالعات مورد بررسی، محدودیت مهمی برای تعمیم تمرینات مبتنی بر شواهد است.

آن‌ها در پایان گفتند: لازم است برای اجرای برنامه‌های آموزشی در مقیاس بزرگ در زمینه ی پیشگیری از دیابت و سیاست‌های بهداشت عمومی با هدف گنجاندن برنامه‌های ورزشی برنامه‌ریزی شده و تحت نظارت، به عنوان بخشی ضروری از پیشگیری اولیه از دیابت نوع 2، اقداماتی انجام شود.

منبع:

https://medicaldialogues.in/diabetes-endocrinology/news/physical-exercise-safe-and-effective-non-pharmacological-intervention-for-type-2-diabetes-119423